1. Hoe is de puzzelen onstaan?
In 1760 kwam de Londense kaartenmaker en winkelier John Spilsbury op het idee voor de legpuzzel door het als leermiddel te gebruiken bij het vak topografie. Hij leverde scholen landkaarten, die op mahoniehout waren geplakt en in stukken waren gezaagd. Elk land was precies langs de landsgrenzen afgezaagd, waardoor verschillende
puzzelstukjes ontstonden.
2. Hoe heet een puzzel oorspronkelijk?
Omdat het bij de eerste puzzels om kaarten ging, heette het in Nederland dan ook
heel toepasselijk ‘legkaart’. Pas later kwam de term legpuzzel in gebruik, dat daarna
weer verbasterd werd naar gewoon puzzel. Het woord puzzel hebben we trouwens
uit het Engels geleend.
3. Zijn er verschillende puzzelstukjes vormen?
De puzzelstukjes die in elkaar haken, zodat ze niet makkelijk kunnen verschuiven, werden pas in 1800 uitgevonden. Niet elke puzzelfabrikant maakte overigens gebruik van deze uitvinding. Vaak hielden ze er hun eigen zienswijze op na, waardoor de puzzelstukjes in verschillende vormen bleven komen. Opmerkelijk voorbeeld zijn de Amerikaanse legpuzzels uit de Tweede Wereldoorlog. Hier werden stukjes gebruikt in de vorm van een tank, pistool, vlag of oorlogsschip.
4. Van wat voor materiaal zijn puzzels gemaakt?
Vroeger werden puzzels op ambachtelijke wijze uit hout gezaagd. Tegenwoordig worden puzzels meestal van karton gemaakt waarbij alle stukjes in één keer met een zogeheten stansmes worden uitgesneden. Maar een puzzel hoeft niet van hout of karton te zijn gemaakt. Er zijn ook puzzels gemaakt van papier, plastic, rubber, foam, metaal, glas en zelfs chocola.
5. Wat zijn de kleinste puzzelstukjes ter wereld?
De techniek schrijdt voort en dus is het blijkbaar mogelijk om puzzels te maken, waarbij de individuele stukjes niet groter zijn dan een millimeter. Heel vernuftig enbehoorlijk origineel, maar misschien niet de meest ideale puzzel om bij te ontstressen
en te ontspannen.
6. Wat is de grootste puzzel ter wereld?
In 2017 legde Kees Molenaar uit Ameide deze grootste legpuzzel helemaal in zijn eentje en haalde daarmee de landelijke pers. Omdat zijn huis te klein was voor de puzzel van 6 meter 80 bij 1 meter 90, mocht hij hem in zijn stamkroeg in Ameide maken. Hij heeft er wekenlang aan gewerkt, soms wel 10 uur per dag. Bij gebrek aan grotere puzzels is hij daarna weer gewoon aan een ‘normale’ legpuzzel begonnen.
7. Is er een Nederlands kampioenschap puzzelen?
Het begon in 2010 eigenlijk een beetje als een geintje aan de bar: de Open Veense
Legpuzzel Kampioenschappen. In eerste instantie deden twintig teams van 4 personen
mee, die allemaal zo snel mogelijk een puzzel van 1000 stukken moesten leggen.
Inmiddels is het toernooi flink gegroeid, zijn er verschillende voorronden en is de titel
vorig jaar officieel veranderd in het Nederlands Kampioenschap. Het record lag toen
op 1 uur en 28 minuten, maar ook dat is inmiddels aangescherpt naar 1 uur, 8 minuten
en 35 seconden.
8. Wat is de grootste puzzel ooit gelegd?
Dit record ligt al sinds september 2011 bij de studenten van de University of Economics
of Ho Chi Minh City in Vietnam. Deze puzzel bestond uit 551.232 stukjes en was bijna
15 meter bij ruim 23 meter. Voor het beeld: dat is bijna een heel basketbalveld.
9. Wie is de grootste verzamelaar?
Luiza Figueiredo uit Sao Paolo in Brazilië heeft volgens het Guiness Book of Records
de allergrootste verzameling met wel 1047 verschillende legpuzzels. Dit record staat
sinds juli 2017 op haar naam.
10. Bekende nummers over puzzels?
“I am just trying to do my jigsaw puzzle,” zingt Mick Jagger in het gelijknamige
nummer uit 1968, dat op het album Beggars Benquet staat. De popjournalisten zijn
het trouwens niet helemaal eens over de kwaliteit van het nummer.
Sommigen vinden het slechts ‘vulsel’ voor het album, anderen
begrijpen niet waarom het nooit op single is uitgebracht.